Do. 23 oktober 2014. Over Rooibosthee onderweg naar Cape Town

In haar beschrijving zegt Paulien:
'Vandaag gaan jullie naar Cape Town. Je komt weer langs Clanwilliam en daar kun je alles te weten komen over Rooibosthee. Jullie slapen vannacht bij mama Noks in township Tambo Village Guguletu in Cape Town.

Rituele verbranding van de Tsitsikamma dennenappel

Als we vertrekken nemen we echt afscheid van de natuur in deze reis, we gaan naar de grote stad. Cape Town is het doel van vandaag. We hebben gisteren al symbolisch afscheid genomen van de natuur, door de in Tstsikamma gevonden dennenappel ritueel te verbranden in het vuur gisterenavond.

Het wordt een lange dag vandaag 320 kilometer op een snelweg die ze nog aan het aanleggen zijn maar eerst moeten we naar Clanwilliam. We willen langs bij de apotheek om wat extra nutrients te kopen op aanraden van Tracy tijdens het consult gisteren en ook willen we meer te weten komen over rooibosthee. Van Tracy moet ik nummer 7 kopen. Kaliumsulphaat. Voor de schedel en allerlei andere fysieke problemen. In de 'Apteek' ontmoeten we een van oorsprong Zwitserse dame die de homeopathische afdeling van de apotheek heeft opgezet en deze ook leidt. Ooit naar Zuid Afrika gekomen voor de liefde is ze na haar scheiding gebleven. Zwitserland vindt ze veel te gereguleerd en te stijf. Daar had ze dit nooit kunnen doen.
Ze raadt me ook voor wat andere problemen een elixer aan van Zweedse origine aan. Het is een leuke ontmoeting. Ze is onder de indruk van wat wij allemaal deze reis doen en ze put er inspiratie uit voor kennissen die ze heeft die ook in een township wonen. Lunches verzorgen en mensen thuis Bed en Breakfast geven zijn ook ideeën die haar zwarte vrienden in hun township zouden kunnen organiseren.

De Rooibosthee Selfie

Na de apotheek op naar de rooibosthee presentatie. Voor 100 Rand kunnen we 7 soorten kiezen uit de honderd die er beschikbaar zijn. Op zich vind ik rooibosthee wel lekker wel een beetje een vettige smaak, boterachtig. Misschien is het lekker met een smaakje. Wij kiezen wel alleen maar theesoorten waarbij een smaak is ontstaan door toevoeging van een product zoals gember of mint waarbij er dus gember of mint wordt toegevoegd aan de thee, niet voor smaken waarbij de thee is bespoten met een smaakstof.
Ik kies voor gember en spicyachtige smaken maar uiteindelijk proef ik daar maar heel weinig van, eigenlijk niets. Het is wel een vrolijk theehuis met veel beschilderingen en we zitten gezellig te theeleuten. Het heeft ook wel wat grappigs. Gedoe met thee. Gemuts eigenlijk.

Na de thee wacht ons de 300 kilometer naar Cape Town. Op naar Mama Noks. Bij Clanwilliam is een dam voor stroom en irrigatie. Om meer water voor irrigatie en meer stroom te produceren wordt de dam verhoogd en wordt tegelijk de weg aangepakt. Verbreed. Voortdurend moeten we van rijstrook wisselen en omdat er maar twee zijn gaat het om de beurt. 10 tot 15 minuten wachten zodat het tegemoetkomend verkeer kan rijden en dan wij weer. We hebben dat ongeveer 6 keer dat komt al op een minimum wachten van 1 uur. Er kan natuurlijk ook niet gepasseerd worden en zware vrachtwagens maken onderdeel uit van de kolonne door dit bergachtige landschap dus het gaat ook nog vaak met een lage snelheid. Maar we hebben de tijd.

Zo'n oponthoud wordt ook in Afrika strak georganiseerd. Ruim voor het stoppunt staat er iemand met een rode vlag te zwaaien, soms honderd meter verderop ook. Vrijwel altijd vrouwen in oranje wegwerkerspakken. Als je als man zo je werk moet doen ben je vast een grote looser. Het is warm, soms heel warm in Afrika en daar sta je dan in je wegwerkerspak te zwaaien in de gloeiende zon. Vandaag is het 32 graden. Geen schaduw, veel stof. Dan kom je aan de plek waar je moet stoppen. Een draaibaar bord met op de ene kant stop, op de andere go. Ook meestal een vrouw, maar dan een met een walkie-talkie zodat ze met 'de andere kant' kan praten. Samen regelen ze het verkeer. Ze hebben meestal een plek waar ze kunnen schuilen, maar ze moeten wel altijd opletten. Dan de uiteindelijke wegwerkers die afhankelijk van de fase waarin de weg is met grommende machines rotsblokken verpulveren, wegbed gladtrekken of asfalttapijt leggen. Altijd mannen maar daar rij je gewoon langs. In deze hitte kun je met elk van die mensen medelij hebben maar het meest hebben wij dat met de vlaggende vrouwen. Vrolijk zwaaien we naar hen en als we in de buurt komen van zo iemand delen we een snoepje met haar.

Padstall. Net als een farmstall maar minder winkel.

Voorbij Citrusdale is het afgelopen en begint het snelheid maken maar eerst even lekker eten bij een padstall, een Zuid Afrikaans wegrestaurant. We beginnen echt gek op die dingen te worden. Ze zijn altijd bijzonder en je kunt er lekker eten. Deze mevrouw, die rustig de krant zat te lezen, had ons niet verwacht dus er ontstaat een betje paniek. De sjouwjongen wordt opgeroepen voor een tafel op het terras en de kokkin wordt opgebeld. Even later zitten we met een kop koffie voor mij en voor Nyn een kop rooibosthee, het is tenslotte rooibosdag, heerlijk in de schaduw op het terras. Ook nu is het eten weer simpel maar smakelijk.

Als we weer op weggaan, rijden we de bergen uit en een wijdse vlakte vol met graan strekt zich voor ons uit. Kilometers ver. Af en toe wat koeien of druiven maar verder graan, graan en graan. Bijna tot aan Kaapstad toe. Het is half vijf als we Kaapstad binnenrijden.  Spitsuur en beredruk dus. Het lukt ons om in een half uur het huis van mama Noks te vinden. Mama Noks is een lange vrouw, kordaat en krachtig. Type African Mama. Slim, besluitvaardig en ze weet wat ze wil.

Ze begroet ons en we doen de bagage in de slaapkamer, wij denken hun eigen slaapkamer. Ze is getrouwd en er is ook nog een vriend, 'he has some problems with his family, that's why he is with us'. Ze heeft ook een zoon van twaalf en een dochter, die afgelopen jaar getrouwd is. Ze heeft ook een kleinkind.

Mama Noks vertelt dat ze negen jaar geleden is begonnen met het opvangen van toeristen. Ze vangt met name Amerikaanse jongeren op die meedoen aan een scheepsproject waarbij ze vanuit Amerika, hier naar toe varen. Als ervaring slapen deze jongens dan twee nachten in een township. Daarnaast toeristen zoals wij, die dat ook wel mee willen maken.

Mama Noks en Nynke bij de ingewandenbraai. Griezelen!

Het huis is ruim voor township begrippen maar mama Noks heeft zich inmiddels dan ook ontwikkeld. Aanvankelijk was het huis 25 vierkante meter. Van het geld wat ze heeft verdiend en een anonieme gift heeft ze inmiddels haar huis uitgebreid met een heuse badkamer en twee slaapkamers. Ze heeft ook op een andere plek dichtbij een huis voor haar dochter en schoonzoon gebouwd en nu bouwt zij 3 kamers extra achter haar huis voor verhuur. Kortom het gaat goed met de familie ondanks dat haar man werkloos is.

We brengen de auto weg naar het parkeerterrein van 'haar kerk' want ze heeft nog geen hek. Het hek staat voor volgend jaar in de planning. Maar voordat we daar heen gaan we eerst nog met mama Noks naar een kraampje op het veld waar een man en een vrouw ingewanden van dieren schoonmaken en op een barbecue bereiden. Daar haalt ze voor haar man wat 'intestines', wij prijzen haar liefde voor hem.

Daarna rijden we met haar man en Peter, de vriend naar de kerk om de auto te parkeren en bezichtigen tegelijk de kerk. Daar ontmoeten we ook de schoonzoon die werkt bij de kerk als een jeugdwerker.
Naderhand maken we nog een rondje langs de school en de schooltuin, het huis van de dochter en zien we kinderen, heel veel kinderen. Op straat in allerlei leeftijden.

Thuisgekomen wordt het tijd om te eten. Wij eten met mama Noks aan de tafel. Kip met kookbrood en groentenprut van ui, wortel en wat kruiden. Het is eenvoudig maar lekker. Geen lepel, geen vork, eten met je handen en het brood gebruiken om het eten naar binnen te werken. Iemand die niet bereid is haar gewoontes in te ruilen voor westerse methodes. In het begin is het lastig maar het gaat wel en het enige wat af hoeft te wassen is je bord en je handen.

Iedereen gaat vroeg slapen. Mama Noks is moe, maar ook haar man en Peter hebben de hele dag gebeuld en wij zijn moe van de reis. Het is genoeg. Op onze slaapkamer blijkt men geen lakens te gebruiken. Dat gaat zelfs ons te ver. Gelukkig hebben wij onze lakenzak bij ons. Een zeer dunne zijden slaapzak. Het is warm genoeg om daar de hele nacht mee toe te kunnen.